Giải đáp thắc mắc về hiệu điện thế là gì cũng như công dụng khi biết hiệu điện thế

Bạn đã từng đọc và học qua hiệu điện thế ở chương trình giáo dục phổ thông, nhưng theo thời gian bạn lại quên mất hiệu điện thế là gì hay khi biết hiệu điện thế thì sẽ có công dụng gì thì bài viết dưới đây sẽ giúp bạn ôn lại những kiến thức mà bạn đã quên do lâu không sử dụng.

Định nghĩa về hiệu điện thế

Khái niệm hiệu điện thế là gì

Hiệu điện thế còn được gọi là điện áp và được kí hiệu trong vật lý là ∆V hay ∆U và có đơn vị tính là Vôn – kí hiệu V (được đặt theo nhà vật lý học người Ý tên là Vôn-ta, người đã tìm ra hiệu điện thế). Hiệu điện thế được hiểu là sự chênh lệch về điện thế giữa hai cực hay biểu hiện cho khả năng di chuyển từ điểm này đến điểm kia của một hạt tích điện trong trường tĩnh điện.

Công thức tính hiệu điện thế

Hiệu điện thế có rất nhiều công thức tính, tùy thuộc vào những số liệu ta có mà sử dụng những công thức sao cho phù hợp.

Công thức tính hiệu điện thế dựa vào định nghĩa: ∆U= U1-U2 (V)

Công thức tính dựa vào điện trở và cường độ dòng điện ∆U= I.R (V)

Tính hiệu điện thế dựa vào công di chuyển của một hạt tích điểm q di chuyển từ điểm 1 đến điểm 2 trong trường tĩnh điện: ∆U=  –  =

Trong đó:

U1: Điện thế đo được tại nơi có điện thế cao (V)

U2: Điện thế đo được tại nơi có điện thế thấp (V)

I: Cường độ dòng điện (A)

R: Điện trở của vật dẫn (Ω)

A1: Công của hạt tích điểm tại điểm 1 (J)

A2: Công của hạt tích điểm tại điểm 2 (J)

q: Điện tích điểm (C)

Dụng cụ đo hiệu điện thế

Sử dụng vôn kế để đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch ta mắc vôn kế song song với đoạn mạch đó, tức là mắc chốt dương (+) của vôn kế với cực dương nguồn điện và chốt âm với cực âm của nguồn điện.

Trên vôn kế có thang đo theo đơn vị vôn (V) hoặc milivôn (mV) và 1V = 1,000 mV.

Công dụng khi biết hiệu điện thế

Trong các thiết bị điện gia dụng thường có ghi số hiệu điện thế định mức do đó khi sử dụng quá số hiệu điện thế cho phép thì dụng cụ điện sẽ bị hỏng, thậm chí dẫn đến cháy nổ.

Ví dụ: Khi sử dụng bóng đèn dây tóc trong nhà với hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức sẽ khiến dây tóc bóng đèn bị đứt.

Do đó, bạn phải sử dụng đúng hiệu điện thế đã được quy định ở mỗi dụng cụ điện để đảm bảo các thiết bị ấy không bị hư hỏng hoặc cháy nổ nhằm đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình khi sử dụng. Nhưng các dụng cụ sử dụng điện để đốt nóng như: bàn ủi, bếp điện vẫn có thể hoạt động ở hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức nhưng thời gian làm nóng các thiết bị sẽ lâu hơn, dẫn đến tốt điện hơn bình thường.

Đặc biệt, bạn cần lưu ý trường hợp sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức ở các thiết bị sử dụng điện là động cơ hoạt động như: quạt điện, tủ lạnh, máy lạnh hay những vật dụng điện tử như tivi, máy tính sẽ gây hư hỏng, thậm chí sẽ khiến các thiết bị ấy nổ gây nguy hiểm cho người sử dụng.

Chính vì thế, trong sinh hoạt hằng ngày bạn nên lựa chọn và sử dụng những sản phẩm có cùng hiệu điện thế định mức để dễ dàng sử dụng cũng như đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình. Hi vọng qua bài viết này đã giúp bạn ôn lại một phần kiến thức về hiệu điện thế là gì cũng như biết thêm công dụng của hiệu điện thế trong đời sống thường ngày.