Rác thải là gì

Rác thải hay còn gọi chất thải là những loại vật hoặc những chất mà theo con người đã không còn giá trị sử dụng và được họ thải ra bên ngoài môi trường xung quanh. Đó có thể là : túi ni lông, chai lọ, thức ăn thừa, các đồ dùng bị cũ, các loại hóa chất, những vật dụng hư hỏng mà không thể tái chế được…

Theo định nghĩa trên chúng ta có thể thấy hiện nay, rác được thải ra bên ngoài từ rất nhiều nguồn như sinh hoạt hằng ngày, từ sản xuất kinh doanh, và cả y tế…. Đi đôi với sự phát triển của nền kinh tế  thì lượng rác thải ra bên ngoài cũng tăng đột biến. Và ít nhiều cũng gây ảnh hưởng đến đời sống của con người, nếu không xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng như gây ô nhiễm môi trường sống, ô nhiễm bầu khí quyển, và sức khỏe con người là điều chúng ta quan tâm nhất hiện nay.

Tại sao phải phân loại rác ngay tại nguồn

– Góp phần tiết kiệm được tài nguyên, đem lại lợi ích cho chủ nguồn thải từ việc tận dụng lại các loại phế liệu để tái chế và thu gom được phân compost tự chế biến đáng kể.

–Góp phần giảm thiểu tổng lượng rác thải ra nhằm giảm tải cho môi trường, góp phần giảm thiểu ô nhiễm. Đặc biệt tiết kiệm được tối đa các khoản chi phí thu gom, chi phí  vận chuyển và chi phí xử lý.

–Việc phổ biến phân loại rác tại nguồn Góp phần nâng cao nhận thức cho cộng đồng về việc bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên và môi trường hiện có .

Vậy có những cách xử lý rác như thế nào? Thật ra để góp phần cho những phương pháp xử lý rác thải hữu hiệu thì ngay từ bước đầu tiên là mỗi người chúng ta nên hiểu được những loại rác mà chúng ta xả, bỏ hằng ngày có tác hại như nào với môi trường sống và biết được những cách phân loại rác cơ bản ngay tại nguồn và ứng với từng loại rác khác nhau thì những cách xử lý cũng hoàn toàn khác nhau.

Những cách phân loại rác thải hiện nay

Phân loại rác theo nguồn gốc phát sinh

Rác/chất thải sinh hoạt từ các gia đinh

+ Rác hữu cơ

Đây là loại rác dễ phân hủy và có thể được tái chế để đưa vào làm thức ăn cho động vật hoặc làm phân bón cho sân vườn, và phần bỏ đi là thải ra bên ngoài. Đây có thể Phần bỏ đi của thực phẩm sau khi lấy đi phần chế biến làm thức ăn cho con người, Phần thức ăn dư thừa hoặc hư hỏng, hoặc các loại cây hoa đã hư hỏng sau thời gian.

Cách xử lý: Có thể Thu gom riêng vào bao hoặc vật dụng chứa rác để tận dụng làm phân bón.

+ Rác vô cơ

Đây là loại rác không thể sử dụng và thể tái chế được, và được xử lý bằng cách tập trung rác thải để các xe chuyên dụng mang ra các khu chôn lấp rác thải. Đây là những loại bao bì, túi ni lông sau khi dùng đựng thực phẩm,các loại vật liệu xây dựng đã qua sử dụng, các loại vật dụng, thiết bị đã hư hỏng  và không thể sử dụng được. ( ví dụ: gạch, đá, ly, cốc bình hoa sành,sứ bị vỡ. Các loại vỏ ốc, sò…. Cặp da, đồng hồ, đầu đĩa, máy radio cũ…)

Cách xử lý: Thu gom vào dụng cụ chứa rác và đưa đến nơi tập kết rác để xe gom rác đến vận chuyển và đưa đi xử lý tại các khu xử lý rác thải theo quy định.

+ Rác tái chế

Là loại rác vô cơ khó phân hủy nhưng có thể đưa vào tái chế để sử dụng nhằm phục vụ cho con người. Đây là những loại : giấy thùng carton, báo, tạp chí. vỏ hộp, lon bia, nước ngọt… Các loại thau nhôm, ghế nhựa có thể bán phế liệu.

Cách xử lý: Cần được phân loại đúng, đựng trong túi ny-lon hoặc thùng giấy để bán lại cho cơ sở thu mua phế liệu.

Rác/Chất thải trong công nghiệp

Là các chất thải phát sinh từ các hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp sản xuất, có 2 loại:

+  Chất thải lỏng nguy hại: là các chất thải độc hại như vải, giấy bị dính các loại keo, sơn, hóa chất các loại trong sản xuất, chúng rất dễ gây ra cháy nổ, ngộ độc, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của con người và dễ ăn mòn nhiều vật chất khác.

+ Chất thải rắn như sắt, thép, các kim loại bị gỉ, cũ kĩ không hoặc ít nguy hại nhưng chúng cần phải được xử lý dọn dẹp hay tái chế cẩn thận.

Cách xử lý: Chúng cần được chứa đựng đúng trong các thùng rác có phân nhãn rõ ràng để nhận dạng, với các phế liệu có thể tái chế được như các kim loại rắn củ kỹ hoặc thùng giấy cần được phân loại rõ ràng để bán lại cho cơ sở thu mua phế liệu.

Rác/Chất thải y tế

Là những chất thải ở thể rắn, lỏng và khí được thải ra ngoài từ các cơ sở y tế, có 2 loại :

+ Chất thải y tế nguy hại: là chất thải chứa yếu tố nguy hại có ảnh hưởng đến sức khỏe con người như : bông băng, gạc, kim tiêm, vỏ chai, lọ thuốc, các bệnh phẩm, các loại thuốc đã quá hạn sử dụng. Những rác thải này có tính chất dễ lây nhiễm bệnh, dễ gây ngộ độc, dễ cháy, dễ nổ, dễ ăn mòn … và những đặc tính nguy hại khác nếu không được phân loại đúng, hoặc tiêu hủy an toàn.

+ Chất thải thông thường: chủ yếu là chất thải sinh hoạt chiếm tỉ lệ cao nhất.

Cách xử lý : việc phân loại đúng các loại rác thải sinh hoạt tại nguồn là vấn đề cần thiết và thiết thực nhất để góp phần bảo vệ sức khỏe và môi trường.

Rác/Chất thải trường học

+ Tại các khu vực trường học thì nguồn rác vô cơ và rác hữu cơ rất ít, thay vào đó phần lớn rác tái chế được như chai, lọ là chiếm đa số.

Cách xử lý: Để phân loại rác có hiệu quả hơn, nên thiết kế thùng rác 3 ngăn. Rác hữu cơ và vô cơ sẽ được bỏ chung, 2 ngăn còn lại sẽ là : đựng chai nhựa và lon kim loại. Việc phân loại này sẽ  giúp tăng hiệu quả trong việc thu gom rác tái chế và tiết kiệm được khoản chi phí xử lý rác.

Hãy bắt đầu thực hiện phân loại rác tại mỗi hộ gia đình bằng cách : mỗi nhà đều phải có các loại túi đựng rác để phân loại rác vô cơ, rác hữu cơ, rác tái chế riêng biệt với nhau. Từ đó giúp cho các công tác thu gom vận chuyển cũng được phân loại để xử lý ngay. Theo đó, rác hữu cơ sẽ được tái sản xuất thành loại phân bón hiệu quả, còn rác vô cơ có thể sản xuất thành hạt nhựa hoặc có thể đốt để thu hồi nhiệt lượng…

Các phương pháp xử lý rác thải hiện nay

Phương pháp chôn lấp rác

Đây là một trong những Phương pháp xuất hiện đầu tiên. Rác thải được rải thành từng lớp, Dùng các loại xe, máy móc chuyên dụng để đầm nén làm giảm thể tích rác và phủ đất lên, sau đó phun hóa chất để tăng hiệu quả việc xử lý rác và hạn chế côn trùng. Bên cạnh đó bãi chôn lấp hợp vệ sinh phải có lắp đặt hệ thống thu khí, hệ thống thu gom và xử lý nước rỉ rác theo thời gian.

Đây là phương pháp sử dụng công nghệ đơn giản với chi phí thấp, phù hợp với các nước nghèo và đang phát triển, nhưng diện tích đất để chôn lấp rác phải rất lớn.

Phương pháp thiêu đốt

Là Quá trình dùng nhiệt độ cao ( khoảng từ 1.000-1.100C) để phân hủy rác. Ưu điểm của phương pháp này là làm giảm thể tích chất thải phải chôn đáng kể lấp. Tuy nhiên, chi phí để đầu tư và vận hành nhà máy đốt rác này là khá cao, phù hợp với các nước tiên tiến.

Ở Các nước phát triển còn sử dụng nhà máy đốt rác để phát điện, rác sẽ trở thành nhiên liệu có ích. Một số tỉnh trong nước ta đã áp dụng phương pháp đốt nhưng chủ yếu là để xử lý các loại rác thải nguy hại.

Phương pháp chế biến rác thải thành phân bón compost

Chế biến rác hữu cơ dễ phân hủy thành phân bón compost dùng trong nông nghiệp, phương pháp này cũng mang lại hiệu quả rất cao. Đây là loại phân thu được từ quá trình phân hủy các chất hữu cơ, đặc biệt là phân không chứa các mầm bệnh, không thu hút các loại côn trùng, có thể được lưu trữ an toàn và rất có lợi cho sự phát triển của cây trồng. Đây là loại phân hữu cơ rất cần cho cây trồng, nó vừa cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây, vừa duy trì độ phì nhiêu cho đất.

Chúng ta có thể thấy được khi phân loại đúng về rác thải, sẽ giúp cho quá trình xử lý rác diễn ra nhanh hơn. Lợi ích đầu tiên chúng ta thấy được là giảm được nguồn rác thải ra ngoài, vừa bảo vệ môi trường ( chống biến đổi khí hậu), giúp được việc tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, vừa tiết kiệm được chi phí thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải.

Quản lý tốt rác thải sinh hoạt sẽ góp phần thúc đâỷ tăng trưởng cuộc sống xanh, nền kinh tế phát triển sẽ luôn gắn liền với sự an toàn cho môi trường. nếu ý thức về việc tuyên truyền những kiến thức về ý nghĩa và cách phân loại rác đúng đắn được phổ biến rộng rãi cho mọi người, cho toàn xã hội cùng hành động, thì tin chắc rằng trong thời gian không xa trên toàn thế giới nói chung và Việt Nam chúng ta nói riêng sẽ luôn là một đất nước có môi trường xanh, sạch, đẹp và bầu không khí trong lành vô cùng.